image/svg+xml

Gasthuisplein - Markten met ondergrondse ‘rivieren’

Verhaal

Gasthuisplein - Markten met ondergrondse ‘rivieren’

Plaatje bij verhaal: gasthuisplein_-_nl-zlhco_264_tp000350_auteursrecht-hco.jpg

Markten met ondergrondse ‘rivieren’
Dwars door de binnenstad van Zwolle stroomden eeuwenlang de waterloopjes van de Grote en Kleine Aa. Fris stromend water was het algauw niet meer. Aangelegen huizen loosden hun afvalwater rechtstreeks in de beide Aa’s. De 19de eeuw was berucht om zijn epidemieën van cholera. Vervuild open water en kwalijke dampen werden gezien als bron van deze ellende. Bij een uitbraak van cholera in 1855 bleken veel slachtoffers te wonen in de buurt van de Aa’s. Geen wonder dat het Zwolse stadsbestuur het besluit nam om de Aa’s ondergronds te laten stromen en te vervangen door een riool. Een enorm kostbaar en ingrijpend project. Het zou in gedeeltes worden uitgevoerd, te beginnen op het huidige Gasthuisplein. Er rees veel protest tegen de plannen. Huiseigenaren raakten hun uitbouwen aan de waterkant kwijt, ze vreesden verzakking van hun huizen en ze zouden voortaan moeten betalen voor aansluiting en lozing op het nieuwe afvoerkanaal. Eigenaren van fabriekjes voerden aan dat ze de open waterstroom nodig hadden voor hun bedrijfsvoering. De stad zette toch door. In 1862 was er van de aloude loop van de Grote Aa bij het Binnengasthuis, de Vismarkt en over de volle lengte van de Melkmarkt niets meer te zien. Die stroomt nu onder onze voeten door.

Markets with underground ‘rivers’
Flowing through Zwolle’s centre for centuries were the watercourses of the Grote and Kleine Aa. But it was never fresh flowing water for long. Adjacent houses discharged their waste water directly into both the Aa’s. The 19th century was notorious for its epidemics of cholera. Contaminated open water and harmful vapours were considered to be the source of these woes. During an outbreak of cholera in 1855, many victims were found to be residents of the neighbourhoods around the Aa’s. No wonder then that Zwolle’s city council decided to seal the Aa’s underground and replace them with a sewer – a hugely costly and far-reaching project. It was to be carried out in sections, beginning at the current Gasthuisplein. But there were major protests against the plans. Home owners would lose their waterside extensions, feared subsidence of their homes, and would have to start paying for connection and discharge to the new drainage channel. Factory owners argued that they needed the open water flows for their operations. Yet the authorities persisted. By 1862, there was no trace left of the former course of the Grote Aa at the Binnengasthuis, the Vismarkt and over the entire length of the Melkmarkt. It is now flowing under our feet.

Märkte mit unterirdischen „Flüssen“
Jahrhundertelang flossen die beiden Bäche Grote Aa und Kleine Aa quer durch die Innenstadt von Zwolle. Friedliche Wasserläufe mit klarem Wasser waren das allerdings nicht. Die angrenzenden Häuser leiteten ihr Abwasser nämlich direkt in die beiden Aa-Bäche ein. Nun war das 19. Jahrhundert von der Cholera-Epidemien schwer gebeutelt. Stehendes Schmutzwasser und faulige Dämpfe sah man als Ursache dieses Übels. Bei einem Cholera-Ausbruch im Jahre 1855 stellte sich heraus, dass viele der Erkrankten in der Umgebung der beiden Bäche wohnten. Grund genug für den Zwoller Magistrat, radikale Maßnahmen zu ergreifen: Künftig sollten die beiden Bäche unterirdisch fließen und durch eine Kanalisation ersetzt werden. Ein enorm kostspieliges und einschneidendes Projekt. Es sollte in mehreren Phasen umgesetzt werden, beginnend beim heutigen Gasthuisplein. Die Pläne stießen auf heftigen Protest. Hauseigentümer mussten ihre Vorbauten an der Uferseite aufgeben und einige befürchteten Absackungen an ihren Häusern. Für Unmut sorgte jedoch vor allem die Ankündigung, dass man künftig für die Einleitung der Fäkalien in den neuen Abwasserkanal bezahlen sollte. Fabrikeigentümer bestanden darauf, dass sie das offene Gewässer für ihren Betrieb brauchten. Dennoch setzte die Stadt sich durch. 1862 war vom altvertrauten Lauf der Grote Aa am Binnengasthuis, am Vismarkt und über die volle Länge des Melkmarkt nichts mehr zu sehen. Der Bach fließt jetzt unter unseren Füßen.

Auteur:Allemaal Zwolle
Trefwoorden:Verhalen over Zwolle
Locatie:Zwolle gemeente, NL, Zwolle, Gasthuisplein
Thema's:Historische verhalen in de binnenstad van Zwolle

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.